U Z. Eliserio

by U Eliserio

translated into Minasbate by Jerald A. Nava

Una siya sini gin-duaw, katulo na gab-i pagkahuman ninda magkadto sa klinik. Sadto na kaorason, adto si Marie sa kwarto, turog na man an iya manghod na nakahigda sa igbaw san double deck. Nagkakalisod kag ginpipirit ni Marie an iya sadiri sa pag-adal, pero dili niya gihapon maintindihan an mga surmaton sa iya libro. Paparungon na tani niya an iya desk lamp kag makadto na sa iya higdaan kaso napalingi siya sa inda bintana.

Kag nakita niya an iya aki. Kapamayhon niya ini. Daragko an mga mata, halip-ot na irong. Abrido an baba, baga man la naga-istorya.

Wara man sin nababatiab si Marie, kaya naghalapit siya sa inda bintana.

Nawara si Candy.

Tulo pa ka-beses nautro ini na pangyari. Kada-gab i. San ikalima na nagpakita utro an iya aki, ginpukaw dayon ni Marie an iya manghod na kaupod sa higdaan.

Pero bago pa siya nakalusad hali sa higdaan, nawara na an bata sa bintana.

Nag-iba sin istayl si Marie. San nagsunod na gab-i, imbes na maghalapit, nangusog siya na kaistoryahon an bata. “Kay nano, Candy? Nano kay nagapakita ka? Ano an gusto mo na himoon ko?” Igwa sin ginsabat an iya aki, pero dili ini mabatian ni Marie. Kaya naghalapit na siya sa bintana.

Kag nangyari an dili niya inalaom.

Ginsugat siya ni Candy.

Napaisbog si Marie, nadalus-ay. Narantok sa gilid san double deck–turog. Nagsirak na an adlaw san nakamata siya. Nag-apura siya san pag-asikaso kay siya maeskuwela. Urhi na siya mag-abot. Wara pod siya sa wisyo sa iya mga klase, kag san mangalas-dose, ginsabi niya sa iya kaurop-danan na nakita nala na patay si Angelo sa garahian kaganina na aga. “ Pan-o pirit na naga-ila sa trato san isad na kaupod sa frat,” sabi san usad na barkada.

Diri aram ni Marie kon mangisi o matangis ba. Pagkahuman san klase, naglantuag anay siya kaupod an iya mga barkada sa mall bag-o pa man mag-uli. San nakauli na siya. Naabutan niya sa balay na wara an iya iloy,wara an iya mga kamaranghod. An iya ama la an adto.

Ginparamulihad siya san iya ama. “Nano kay yana ka la?” hunga sa iya, sabay suyop san sigarilyo.

Inpabay-an nala ni Marie, nagsakat siya pakadto sa iya kwarto.

Nagsunod an iya ama.

Diri pa nasarado ni Marie an piyertahan, sumulod na an iya ama sa kwarto. Ginhimas sini an iya mga abaga. “Usad na kasemana ah,” sabi san ama. “Basi yana, matibay ka na?”

Induso paharayo ni Marie an iya ama. Insampadong siya sini. Madalagan na tani an babaye palabas san kwarto, pero ginduso siya san iya ama pakadto sa kama. “Maaram ka na gayud mag-ato hano?Ano ba an igwa idto na lalaki na wara sa akon?”

“Marie! Marie?”

An iya iloy! Nag-abot na.

Igwa san nagtuktok sa kwarto. Nagbuhat si Marie san papalapit an iya ama sa piyertahan. San pagsulod san kamanghod ni Marie, gumuwas an iya ama. “Ipadayon naton an napag-istoryahan sa iba na adlaw!”

Sadto na gab-i, san magpakita si Candy, naghalapit dayon si Marie kag naghalapit an iya anak. Kag sa una na beses, nabatian niya an in-istorya sani. “Mama,” an sabi ni Candy, “Mama nano kay imo ako inpabay-an?”

Aabuton tani ni Marie an kamot san iya aki, pero espihu nala an iya nakaputan.

Nawara si Candy.

Wara nakaturog si Marie. San nabatian niya an tuktoraok san mga manok, nagbuhat siya kag nagdiretso sa banyo. Pagkahuman magkarigo kag magliwan, nagkadto siya sa kusina kag naabutan niya an iya iloy na nagatangis. “An papa mo,” sabi sani, “an ama mo gin-atake sa puso.”

Wara nagtangis si Marie. Napangisi siya. Nagharakhak siya san nagharakhak.

Sadto na gab-i, nagpakita utro si Candy. Imbes na maghalapit si Marie sa bintana, pumakadto s’ya sa iya higdaan kag humigda. Nagkamang si Candy pakadto sa iya. Inagda niya ini kag inkupkop. Sabay sinda na nagtangis. “Patawada ako anak, patawada,” an sabi ni Marie, “Nursing ngani an gin-adalan ko, diri ta man ikaw naatendiran.”

Paagi san mga garagmay na mga kamot, inkuha ni Candy an habol ni Marie, ingamit idto para mapunasan an luha ninda na duwa. “ Babay, mama,” an sabi ni Candy. “Babay mama.” Nawara ini. Kag wara na naman nakaturog si Marie.

Parehas san dati, inhulat n’ya na magtuktoraok an mga manok. Nagkarigo kag nagliwan pagkahuman naglusad pakadto sa kusina.

Kag didto niya naabutan an iya iloy, nakahayang sa salog.

Nagkalat an dugo sa kusina.

Nagluhod si Marie sa takin san iya iloy na wara nan buhay. “Babay, mama,” an sabi ni Marie. “Babay, mama.”

Pagkahuman sadto, dili na nakita ni Marie an iya aki.

This short story is part of U Eliserio’s first collection, Apat na Putok. Click here to read about his upcoming third collection, Eksamen at iba pang kuwento ng pag-ibig.