U Z. Eliserio

by U Eliserio

translated into Simaranhon by Nenita Fajilan and Wennielyn Fajilan

Una sidang binisita nida tatlong gab-i pagkatapos ninrang pumagto sa klinika.Nasa suyor it kato si Marie, tuyogey tong hali nida nak nakahigra sa ibabaw it double deck. Gustong mag-aray ni Marie, ugang, indi nida maintindihan ka ing mga bibisaya sa idang libro. Atpatyoney tan-a kaida desklamp ag magpagto’y sa ida pwesto sa double deck kag napamuyat sida sa gaha.

Ag nakita nida kag ida anak. Pareho’t uda sinra. Mararakong mga mata, maiisot nak ilong. Nakabuka ka bibig, pay baga nagbibisaya.

Waya’t narunggan si Marie, kada nagpayungot sida sa gaha.

Nawaya si Candy.

Tatlong beses pang tuyar ka nangyari. Pag gab-i.Sa ikalimang beses kag nagpakita kag ida anak, ingbati ni Marie kag ida hali na kaibhanan sa suyor. Ugang bag-o makababa sida sa double deck, wayaey tong anak sa gaha.

Nagbag-o ka taktika ni Marie. Kag nagsunor nak gab-i, imbes nak mapayungot ay ida ing impurbahang bisyahan: “Asi, Candy? Asi nagpapakita ka? Nu ka imong gusting buhatun naku?” Inggwa ing sabat tong ida anak, ugaling indi marunggan ni Marie. Kada nagpayungot sida sa gaha.

At natuman tong indi nida inaasahan:

Ingsapoy sida ni Candy.

Napaatras si Marie, nabuy-og. Natangko sa kilir it double deck-tuyog.Agay kag nakabati sida.Rile-rile sidang naghanra para sa eskwela. Huli sidang nag-abot. Waya sida sa animo sa klase, ag kag paniugto, ingistorya sa ida it mga kabarkada nak nakitang minatay si Angelo sa parking lot it kag aga. “Pilit ganing nagpapanriyaga sa girlfriend it usang kaibhanang frat,” siling it usang amigo.

Indi maayaman ni Marie kung masadyahan sida o mauwang.Pagkatapos it klase nagpasyal anay sida kaibhanan kag barkada sa mall bag-o magpauli. Pagkapauli, naabutan nidang yaey tong ida inang, waey kag ida mga hali. Hagtoy yang kag ida tatang.

Impakamura sida. “Asing ngasing yang ka?”pangutana sa ida, habang naghithit it sigarilyo.

Ya sida gipansina ni Marie, nagsaka sida papagto sa suyor.

Sumunor ka ida tatang.

Bag-o masarhe ni Marie ka puerta it suyor, pumagto ka ida tatang sa suyor. Inghimas ka ida mga abaga. “Usang dominggo’y a,” siling. “Siguro, maado’y ka ra?”

Ingtuyor ni Marie payado ka ida tatang. Ingsampal sida. Mayagro tan-a tong kabade paliwas, ugang ingtuyor sida papagto sa katre it kag ida tatang. “Maayamey kang lumaban ano? Nio ka inggwa tong kiyakeng kato nak waya ako?”

“Marie! Marie?”

Kag ida inang! Nag-abutey.

Inggwa nagtoktok sa puerta it suyor. Nagbangon si Marie habang nagpagto ang idang tatang sa puerta. Sa pagsuyor it hali ni Marie, nagliwas kag tatang nida. “Ingpatuloy nato ka ato pagbibisaya sa ibang adlaw!”

Tung gab-ing kato, nagpakita si Candy ag nagpayungot si Marie, nagpayungot kag ida anak. Ag kauna-unahang beses, narunggan nida ang mga ingbibisaya ito kato. “Nanang,”siling ni Candy, “Nanang, asing ako nimo’y inpabad-an?”

Aabuton tan-a ni Marie kag damut it ida anak, ugaling salamin yang kag ida nahuy-tan.

Nawaya si Candy.

Ya natyugi si Marie. Ag narungganey nida nagtuturuok tong manok, nagbangon sida diretso sa banyo. Pagkatapos magkaligos ag mag-ilis, nagpagto sa kusina, ag naabutang nag-uuwang kag ida inang. “Kag tatang nimo,” siling , “kag tatang nimo, inatake sa puso.”

Ya giuwang si Marie. Nagguya sida. Nagpakaguya ag nagpakaguya.

Tong gab-ing kato, nagpakita ray si Candy. Imbes na mapayungot si Marie sa gaha, nagpagto sida sa ida katre ag naghigra. Nagkamang si Candy papagto sa ida. Ing-agkay nida kali ag ingkupkupan. Pareho sinrang nagtibaw. “Pataware ako anak, pataware,” siling ni Marie. “Nursing kag ako inarayan, ya ra kita naalagae.”

Gamit ka ida mga maiintik nak damut, binaoy ni Candy kag tamong ni Marie, inggamit kato para punasan kag inra mga yuha. “Babay nanang,” siling ni Candy. “Babay nanang.” Nawaya si Candy. Ag sauli yaey nakatuyugi si Marie.

Sauli, inghuyat nida ang pagturuok it mga manok. Nagkaligos sida at nag-ilis ag bumaba sa kusina.

Ag ruto naabutan ka ida inang, nakahigra sa sayug.

Pulos rugo sa kusina.

Nagyuhor si Marie mayungot sa minatay. Ing-akay nida ag kinukupan. “Babay nanang,” siling ni Marie. “Babay nanang,”

Pagkatapos kato, yaey nakita ni Marie kang ida anak.

This short story is part of U Eliserio’s first collection, Apat na Putok. Click here to read about his upcoming third collection, Eksamen at iba pang kuwento ng pag-ibig.